Chi tiết bài viết

Nhồi máu não: Những điều cần biết

Nhồi máu não đang tăng cao do sự tăng lên của các bệnh lý tim mạch. Bệnh làm giảm lưu lượng tuần hoàn máu tới não, tắc mạch máu não hoặc do hạ huyết áp.

1. Nhồi máu não là bệnh gì?

Bệnh nhồi máu não là một quá trình bệnh lý làm giảm lưu lượng tuần hoàn tới một vùng của não do hẹp, tắc mạch máu não hoặc do hạ huyết áp. Thiếu máu não là tình trạng một phần não bị ngừng cung cấp máu. Nếu sự thiếu cung cấp máu không được khắc phục hoặc kéo dài thì phần não đó sẽ bị hoại tử do thiếu oxy và glucose. Vùng não bị hoại tử do thiếu sự cung cấp máu này được gọi là nhồi máu não.

Nhồi máu não chiếm tỷ lệ khoảng 80% đột quỵ não, 20% còn lại là chảy máu não, chảy máu dưới màng nhện. Tỷ lệ mắc hàng năm của nhồi máu não tương đối cao, khoảng 130/100.000 người/năm.

2. Nguyên nhân gây bệnh nhồi máu não

Nguyên nhân thường gặp của nhồi máu não là:

  • Xơ vữa mạch máu lớn chiếm 50%, trong đó các mạch máu lớn ngoài sọ chiếm 45%, mạch máu lớn trong sọ chiếm 5%.
  • Nguyên nhân từ tim gây cục huyết khối như bệnh hở van tim, rung nhĩ, rối loạn nhịp tim, suy tim… tạo cục máu đông đi đến não chiếm 20%.
  • Tắc các mạch máu nhỏ trong não, thường gặp ở bệnh nhân tăng huyết áp, đái tháo đường chiếm 25%.
  • Bệnh động mạch không xơ vữa chiếm tỷ lệ < 5%.
  • Bệnh về máu như bệnh lý đông máu, bệnh tế bào máu, bất thường bẩm sinh của mạch máu… chiếm <5%.

3. Chẩn đoán bệnh nhồi máu não

Các triệu chứng của nhồi máu não xảy ra đột ngột lúc người bệnh đang ngủ. Các triệu chứng điển hình là đau đầu, nôn hoặc buồn nôn, liệt nửa người. Có thể có rối loạn ý thức nếu người bệnh có tổn thương nhồi máu não rộng, nhồi máu hai bên bán cầu não hoặc nhồi máu thân não.

Chụp cắt lớp não: Trong giai đoạn tối cấp 3-6 giờ sau khi xuất hiện bệnh, các thay đổi trên hình ảnh chụp cắt lớp não rất kín đáo, chủ yếu do phù não ở vùng thiếu máu não gây ra.

Dấu hiệu sớm của nhồi máu não trên chụp cắt lớp vi tính não bao gồm mất ranh giới chất trắng chất xám, mờ rãnh cuộn não, hẹp khe Sylvius, mất dải băng thùy đảo, hẹp não thất và bể đáy, tăng tỷ trọng các mạch máu trong khu vực đa giác Willis do cục máu đông đặc biệt động mạch não giữa.

Trong giai đoạn sau khi ổ nhồi máu não đã được hình thành thì hình ảnh chụp cắt lớp não là ổ giảm tỷ trọng ở vùng vỏ não, vùng dưới vỏ hoặc ở vùng chất trắng; chất xám trong sâu theo vùng chi phối tưới máu của động mạch.

Chụp cộng hưởng từ não : Trong giai đoạn sớm của bệnh, ổ nhồi máu não giảm tín hiệu nhẹ trên ảnh T1W, tăng tín hiệu trên ảnh T2W. Tiêm thuốc đối quang từ vào cơ thể thấy ổ tổn thương không ngấm thuốc. Trong giai đoạn bán cấp (sau 1 tuần bị bệnh), ổ nhồi máu não giảm tín hiệu trên ảnh T1W, tăng tín hiệu trên ảnh T2W. Tiêm thuốc đối quang từ thì thấy ổ tổn thương ngấm thuốc. Giai đoạn muộn của bệnh, ổ nhồi máu não giảm tín hiệu trên ảnh T1W, tăng tín hiệu trên ảnh T2W. Hiệu ứng khối thường mất sau 1 tháng, hiện tượng ngấm thuốc đối quang từ sẽ giảm dần sau vài tháng.

4. Các dấu hiệu đột quỵ

Khi thấy người bệnh có biểu hiện FAST (tiếng Anh): méo miệng, tay chân yếu, thay đổi giọng nói, cần đưa ngay vào bệnh viện.

Một số triệu chứng cảnh báo đột quỵ khác như chóng mặt, đau đầu, tê yếu tay chân, méo miệng, nói đớ, hôn mê, co giật… Khi thấy các dấu hiệu này, cần đưa bệnh nhân vào viện sớm để điều trị. Vì nếu quá thời gian cửa sổ điều trị, bệnh nhân không được điều trị kịp thời có thể bị tàn phế nặng nề.

5. Phòng ngừa tái phát đột quỵ

  • Điều trị các nguyên nhân gây nhồi máu não: các bệnh lý tăng huyết áp, đái tháo đường, bệnh tim mạch, rối loạn lipid máu.
  • Chế độ ăn uống hợp lý: Thực hiện chế độ giảm chất béo, giảm mặn (THA), giảm tinh bột, đường (ĐTĐ), tăng cường ăn nhiều rau xanh, thể thao mỗi ngày 30 phút, ngưng thuốc lá, rượu bia và tránh béo phì.
  • Tái khám theo định kỳ và điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ
  • Khi có dấu hiệu nghi ngờ nhồi máu não, cần đưa bệnh nhân nhập viện ngay lập tức

Khi có các triệu chứng gợi ý đột quỵ như yếu nửa người, méo miệng, khó nói…người bệnh cần phải nhanh chóng đến bệnh viện, tuyệt đối không tự xử lý tại nhà. Người bệnh nhân nên đến các bệnh viện có chụp cắt lớp vi tính (CT) để chẩn đoán sớm và chính xác, sau đó các bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp nhất. Thời gian đến viện càng sớm càng tốt, đặc biệt là trong vòng 6 giờ đầu sau khi tai biến thì sẽ có cơ hội phục hồi cao nhất.

Nguồn: Bệnh Viện Vinmec