Chi tiết bài viết

Bệnh tăng sản lành tính tuyến tiền liệt

Bệnh tăng sản tuyến tiền liệt (TSLTTTL) là 1 trong những bệnh nam khoa gặp phổ biến ở nam giới, nhất là những người cao tuổi. Do đó việc trang bị sớm cho mình những kiến thức về căn bệnh phiền toái này là điều rất cần thiết để phái mạnh có thể chủ động hơn trong việc phòng tránh bệnh hoặc phát hiện sớm ra triệu chứng bệnh TSLTTTL để từ đó có biện pháp khắc phục kịp thời. 

1. Khái niệm: Bệnh tăng sản lành tính tuyến tiền liệt là sự tăng kích thước ở tuyến tiền liệt. Tăng sản lành tính tuyến tiền liệt còn được gọi là bệnh u xơ tuyến tiền liệt, phì đại tuyến tiền liệt lành tính… Đây là 1 loại bệnh lành tính, tiến triển chậm, hiếm khi gây tử vong. Tuy nhiên, khi bị mắc phải căn bệnh này, người bệnh cần phải được điều trị sớm. Tỷ lệ mắc TSLTTTL tăng dần theo tuổi. Ở những người cao tuổi tỷ lệ mắc TSLTTTL 50-80%.

Sở dĩ việc điều trị bệnh TSLTTTL là điều bắt buộc bởi khi kích thước khối u xơ lớn sẽ khiến niệu đạo và bàng quang bị chèn ép từ đó việc bài tiết nước tiểu của người bệnh sẽ gặp trục trặc. Kích thước khối u xơ càng lớn thì việc tiểu tiện càng khó khăn do đường tiểu bị hẹp lại, thậm chí là bị tắc hoàn toàn. Nếu không khắc phục kịp thời người bệnh có thể phải đối mặt với những biến chứng nguy hiểm như bí tiểu, nhiễm trùng đường tiết niệu, suy giảm chức năng tình dục, suy thận… Do đó ngay khi có triệu chứng của bệnh TSLTTTL, nam giới cần nhanh chóng đi khám bệnh để bảo vệ sức khỏe của mình.

2. Nguyên nhân gây bệnh: Hiện nay nguyên nhân bệnh sinh của TSLTTTL chưa được biết rõ. Tuy nhiên, có hai yếu tố quan trọng liên quan đến nguyên nhân bệnh sinh đó là: Vai trò của tuổi đời và vai trò của nội tiết. TSLTTTL bắt đầu ngay từ tuổi ≥40. 

 3. Triệu chứng: Triệu chứng của TSLTTTL được đặc trưng bởi 2 triệu chứng tắc nghẽn và kích thích bàng quang:

– Triệu chứng tắc nghẽn đường tiểu biểu hiện bằng đái khó, đái nhỏ giọt, tia đái nhỏ và yếu, có cảm giác đái không hết, thậm chí nặng hơn sẽ xuất hiện bí đái.

– Triệu chứng kích thích bàng quang: Biểu hiện ban đầu bằng đái đêm nhiều lần, sau đó nặng dần thì xuất hiện thêm đái ngày nhiều lần. Một số trường hợp nặng hơn, bệnh nhân đái rỉ, không nhịn tiểu được.

Thăm trực tràng phát hiện tuyến tiền liệt to. Siêu âm tuyến tiền liệt xác định TSLTTTL khi thể tích tuyến ≥25gram.

4. Điều trị: Hiện nay có 3 phương pháp điều trị, đó là điều trị bảo tồn, điều trị can thiệp và điều trị bằng phẫu thuật. Lựa chọn phương pháp điều trị phải dựa vào phân loại IPSS:

– TSLTTTL không có triệu chứng, chỉ cần theo dõi

– TSLTTTL có triệu chứng, rối loạn tiểu tiện mức độ nhẹ, cần điều trị nội khoa.

– TSLTTTL đã có biến chứng, rối loạn tiểu tiện mức độ nặng phải can thiệp ngoại khoa

Điều trị nội khoa: Các thuốc được sử dụng phổ biến nhất hiện nay là hai nhóm thuốc chính. Nhóm thuốc alpha blocker, có tác dụng làm giãn cơ trơn tuyến tiền liệt và cổ bàng quang giúp làm giảm bớt tình trạng tắc nghẽn niệu đạo do TSLTTTL, ví dụ alfuzosin (xatral), terazosin (hytrin), doxazosin, prazosin và tamsulosin. Các thuốc alpha blocker không làm “tiêu” khối u mà chỉ làm cổ bàng quang và niệu đạo mở rộng khi đi tiểu, giúp cho tiểu tiện dễ dàng. Nhóm 2 là các thuốc ức chế 5-alpha reductase (5-ARIs). Các thuốc  5-ARIs đã được đánh giá không những cải thiện triệu chứng mà còn làm giảm kích thước tuyến tiền liệt, góp phần làm giảm nguy cơ bí tiểu cấp và phẫu thuật. Hiện nay, người ta đang áp dụng rộng rãi việc kết hợp các thuốc alpha blocker và 5-ARIs điều trị TSLTTTL.

Ngoài ra, người ta còn dung một số thuốc có nguồn gốc thực vật như :Tadenan,Permixon, Protamol, cây trinh nữ hoàng cung, vương bảo…Tuy nhiên tác dụng của các thuốc này cũng chưa được nghiên cứu đầy đủ.

Điều trị phẫu thuật: Phẫu thuật nội soi, phẫu thuật mở khi đã có các biến chứng, điều trị nội khoa thất bại.

Điều trị can thiệp: Vi sóng trị liệu, kim đốt bằng dòng điện cao tần qua niệu đạo, đặt stent niệu đạo, tiêm ethanol và botulinum toxin vào tuyến tiền liệt

Gần đây người ta áp dụng kỹ thuật can thiệp mạch (nút động mạch tuyến tiền liệt) trong điều trị TSLTTTL và cho kết quả tốt, đầy triển vọng.

5. Các biện pháp dự phòng: Để phòng tránh căn bệnh đầy phiền phức này tốt nhất là ngay từ bây giờ nam giới hãy tạo cho mình một lối sống lành mạnh dưới đây:

Tạo chế độ làm việc và nghỉ ngơi hợp lý, giữ tâm trạng vui vẻ thoải mái, tăng cường thể dục thể thao để có một sức khỏe tốt

Ăn uống vệ sinh, cân bằng chất dinh dưỡng. Không nên lạm dụng các chất kích thích như bia rượu, thuốc lá… hạn chế ăn đồ cay nóng, đồ nhiều dầu mỡ.

Khám sức khỏe định kỳ 6 tháng một lần cũng là cách bảo vệ sức khỏe của bạn giúp phòng tránh bệnh TSLTTTL và các bệnh lý khác.

Nguồn: Bệnh viện Trung ương Quân đội 108