Chi tiết bài viết

Cơ chế liên hệ trong điều trị bệnh tim và bệnh hen

Biểu hiện liên hệ giữa bệnh tim và hen phế quản dễ thấy là người bệnh trong các cơn hen cấp nặng, nguy kịch sẽ kéo theo tình trạng tăng huyết áp. Hen làm tăng nguy cơ bệnh mạch vành 1,4 lần, tai biến mạch máu não 1,2 lần và suy tim 2,1 lần.

1. Mối liên hệ giữa bệnh tim và bệnh hen

Thực tế và các nghiên cứu cho thấy bệnh nhân hen không hút thuốc có nguy cơ mắc bệnh tim cao gấp 33%, con số này thậm chí cao hơn ở người bệnh hen hút thuốc. Bên cạnh đó bệnh nhân hen dai dẳng tăng 60% có nguy cơ biến cố tim mạch như bệnh nhồi máu cơ tim, ngưng tim được hồi sinh, các cơn đau thắt ngực, đột quỵ và có thể dẫn đến tử vong do bệnh tim mạch, đột quỵ so với người không bị bệnh hen. Một biểu hiện liên hệ giữa bệnh tim và hen phế quản dễ thấy là người bệnh trong các cơn hen cấp nặng, nguy kịch sẽ kéo theo tình trạng tăng huyết áp. Hen làm tăng nguy cơ bệnh mạch vành 1,4 lần, tai biến mạch máu não 1,2 lần và suy tim 2,1 lần.

Cơ chế mối liên hệ giữa bệnh tim và bệnh hen có lý do đều là những bệnh lý viêm. C-reactive protein (CRP) và fibrinogen tăng đáng kể ở bệnh nhân hen dai dẳng, gợi ý một liên kết giữa các quá trình viêm trong hen và bệnh tim mạch. Các cytokine khác thường hay gia tăng trong hen cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Trong cơn hen thường bệnh nhân có tăng huyết áp, mạch nhanh do cường giao cảm, thiếu oxy máu, toan chuyển hóa do acid lactic…

Bởi vậy mà hen tim không phải là bệnh hen thông thường. Tình trạng hen tim có vấn đề thực sự nằm ở tim và bệnh lý gây suy giảm chức năng của tim. Bệnh sẽ trở nên nặng hơn dẫn đến ứ dịch làm tim không thể bơm máu hiệu quả và các đường dẫn khí trở nên hẹp. Một nguyên nhân khác gây ra hen tim là do sự tăng áp lực ở tim trái.

Người bệnh hen tim sẽ có dấu hiệu thay đổi tùy vào tình trạng ở từng người, các triệu chứng thường xuất hiện sau khi tập luyện hoặc ngủ. Một số triệu chứng điển hình thường gặp của hen tim bao gồm thở nhanh nông, khó thở không nhất thiết phải khò khè, đau ngực, tăng huyết áp, tăng nhịp tim, phù mắt cá chân. Các triệu chứng này có thể nặng thêm theo thời gian nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách. Thậm chí các triệu chứng này có thể khiến bạn đột ngột tỉnh giấc vào nửa đêm vì khó thở.

2. Nguyên nhân của mối liên hệ bệnh hen và bệnh tim

Suy tim được cho là nguyên nhân thực sự tạo nên mối liên hệ giữa bệnh tim và bệnh hen hay còn gọi là hen tim. Do chức năng bơm máu của tim suy giảm và dịch ứ lại bên trong phổi gây ra hậu quả đường dẫn khí trở nên hẹp tạo tiếng khò khè khi thở và các triệu chứng khác đã kể trên. Trong đó có thể nhắc đến các bệnh tim là nguyên nhân gây ra hen tim gồm có: bệnh van tim, rối loạn chức năng cơ tim, tăng áp tĩnh mạch phổi… và nhiều nguyên nhân khác như hẹp đột ngột động mạch thận, khối u ở thành động mạch…

3. Cơ chế liên hệ trong điều trị bệnh tim và bệnh hen

Tình trạng mắc hen tim ở người bệnh trong quá trình điều trị cần phải chú ý sự ảnh hưởng của thuốc hen với bệnh tim mạch và ngược lại ảnh hưởng của thuốc tim mạch với bệnh hen. Cụ thể thuốc và corticoid dùng chữa hen cũng làm tình trạng bệnh tim mạch xấu hơn. Các loại thuốc này có thể gây tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch đến 2,5 lần. Tuy nhiên, nếu người bệnh hen dùng các thuốc kiểm soát như corticoid hít và montelukast thì có tần suất bệnh tim mạch có thể thấp hơn. Bên cạnh đó, các thuốc đồng vận beta giãn phế quản làm tăng nhịp tim, hạ kali máu. Qua cơ chế này và qua việc kích thích hệ giao cảm thuốc đồng vận beta có thể làm nặng hơn thiếu máu cơ tim, suy tim, loạn nhịp và đột tử.

Người bệnh tim sử dụng thuốc điều trị cũng gây ra những ảnh hưởng nhất định đến bệnh hen. Một số thuốc tim khác có thể có những phản ứng đặc dị hiếm gặp như aspirin có thể khởi phát hen trên một số bệnh nhân, thuốc ức chế men chuyển có thể gây ho hoặc gây co thắt phế quản.

Để hạn chế nguy cơ ảnh hưởng giữa bệnh tim và bệnh hen, giảm nguy cơ mắc hen tim cho người bệnh, bệnh nhân bệnh tim và bệnh hen cần được điều trị đúng cách và kịp thời. Theo đó, bệnh nhân hen cần phải sử dụng thuốc kiểm soát cơn hen, cũng như cũng cần được phòng tránh tình trạng bệnh tim có nguy cơ gia tăng khi sử dụng thuốc điều trị hen. Người bệnh nên dự phòng điều trị bệnh tim bằng cách điều chỉnh các yếu tố nguy cơ tim mạch có thể giải quyết như tăng huyết áp, hút thuốc, thừa cân béo phì, ít vận động, tiểu đường, rối loạn mỡ máu….

Tuy bệnh hen không thể chữa dứt điểm nhưng kiểm soát tốt bệnh hen không làm kéo theo các bệnh lý tim mạch đã là điều trị thành công.

Để tránh nguy cơ mắc hen tim, bất cứ ai khi có dấu hiệu nghi ngờ cần được khám sàng lọc, tầm soát và có định hướng điều trị sớm nhất có thể. Việc tầm soát sớm bệnh hen giúp người bệnh phát hiện bệnh sớm, kịp thời kiểm soát điều trị bệnh bằng các phương pháp khám lâm sàng, tìm hiểu tiền sử bệnh, đo chức năng hô hấp, khám tai mũi họng, sàng lọc hen phế quản hiệu quả.

Nguồn: Bệnh Viện Vinmec